داده های زیر چکیده ای است از مبانی GIS برگرفته از کتاب ارزیابی محیط زیست
با سامانه های اطلاعات جغرافیایی(GIS).
1- سامانه اطلاعات جغرافیایی
(Goegraphic Information System (GIS))
بر اساس مطالب یاد شده سامانه ی اطلاعات جغرافیائی یک سامانه ی اطلاعاتی در
رابطه باداده های مکاندار (جغرافیائی)می باشد.در نگاهی وسیع وعمومی این چنین
سامانه ها ابزارهائی جهت پردازش داده های مکان دارو تبدیل آنها به اطلاعات جهت
استفاده در تصمیم گیریهاهستند.
علاوه برواژه آمریکائی یادشده برای این سامانه ها ازواژه Geographical
Information system به صورت مترادف در کشور های اروپائی نیز استفاده
می گردد(دمرس 1999)گستردگی مفهوم وزمینه های کاربرد این سامانه موجب شده
است تاواژه GeoInformation system  نیزبرآن اطلاق و به طورروز افزونی
درمنابع علمی مورداستفاده قرارگیرد.از بین تعاریفی که برای GIS ارائه شده است
تعریف ذیل از(بیل وفریچ 1994) وظایف وارکان GIS رابخوبی تشریح می نماید:
سامانه اطلاعات جغرافیائی یک سامانه ی رایانه ای متشکل ازسخت افزار داده
وکاربردهاست که قادر می باشدداده های مکان داررابه طوررقومی کسب  نگهداری
بازیابی  مدل سازی وتجزیه وتحلیل نموده وبه طورمتنی وگرافیکی ارائه نماید.
درتعریف فوق برویژ گی این چنین سامانه ها یعنی پرداختن به داده های مکاندارتاکید
شده است  ضمن آنکه درکنارارکان برپائی یکGIS  عبارتندازسخت افزار داده
وکاربر.

وظایف یکGIS رانیزمی توان در چهارگروه کلی دسته بندی نمود1-کسب
2-  نگهداری3- تجزیه وتحلیل 4-ارائه.
دراین میان گروه اصلی شامل بخش های مدل سازی تجزیه وتحلیل وتصمیم گیری
می باشد. دنیای حقیقی ازطریق معرفی پدیده های آن درسامانه های اطلاعات
جغرافیایی مدل سازی می شود . یک پدیده می تواند یک واحد اولیه جزیی ویا آنکه
خود یک مجموعه باشد . یک پدیده می تواند از طریق تشریح موقعیت ومحدوده
مکانی (geometry  ) وهمچنین توصیف ویژگی (global ) آنها به صورت
یکپارچه وتوامان صورت گیرد . بسته به مشخصات پروژه ونظام مطالعاتی  مدل
سازی دنیای حقیقی می تواند مربوط باشد . بدیهی است که با کاهش سطح داده های
مکانی با دقتی بیشتر و داده های توصیفی با درجه بالاتری از جزئیات ارائه خواهند
شد. روش رقومی تشریح هندسه و موضوعی پدیده ها موجبات انتخاب ودسته بندی
پدیده ها را از دیدگاه های مختلف میسر می سازد .
2-انواع داده در   GIS
چنانچه اشاره شد پدیده های دنیای واقعی را می توان از طریق تشریح هندسی و
توصیفی آنها در GIS   ارائه نمود . اما تکامل GIS نشان داده است که ارتباط
مستقیمی بین چگونگی نمایش وپردازش داده ها نیز وجود دارد . از این رو میتوان
سه نوع داده در GIS تفکیک نمود (بیل و فریچ) .
داده های هندسی موقعیت وشکل پدیده ها از طریق داده های هندسی و در یک
سامانه مختصات معین تشریح می شوند . دو ساختار یا مدل داده برای ارئه  دادهای
هندسی وجود داند 1- ساختار رستری 2- ساختار برداری .
ساختار برداری یا Vector
دراین ساختار موقعیت هر نقطه به طور دقیق با یک جفت مختصات (x,y ) در یک
سامانه مختصات معین ارائه می گردد ضمن آنکه روابط همسایگی (topology )
را نیز میتوان به آن افزود . منظور از روابط همسایگی به طور مثال این است که
نقاط آغاز وپایان یک خط و همچنین سطوح مجاور آنها کدامند . به دلیل دقت هندسی
بسیار بالای ساختار برداری در ارائه موقعیت پدیده ها این ساختار برای تشریح
موقعیت پدیده های نقطه ای و خطی و همچنین نقشه های بزرگ مقیاس (1:10000
و1:100 ) بسیار مناسب می باشد .داده های هندسی برداری عمدتا از طریق
رقومی گر برداشت های نقشه برداری و GPS کسب می شوند .
PS=global positioning system
ساختار رستری یا (Raster)
روش تشریح وارائه موقعیت مکانی پدیده ها با ساختار رستری جدیدتر از روش
برداری می باشد و ب خلاف آن بر اساس سطح (به جای نقطه ) استوار است .
کوچکترین جزء پایه هندسی در این ساختار سلول می باشد که معمولا به شکل
مربع و به صورت ستون و ردیف هایی در یک ماتریس همسان ارائه می گردد.
بین سلولهای یک داده رستری هیچ گونه ارتباط منطقی وجود ندارد. هر سلول
تنها می تواند دارای یک ارزش (Value ) باشد که نمایانگر یک ویژگی نظیر
ارتفاع , نوع خاک و پوشش گیاهی خواهد بود. ساختار رستری عمدتا برای
ارائه نقشه هایی در مقیاس های کوچکتر از 1:10000 بکار می رود. کسب
داده های رستری با استفاده از اسکنر صورت می گیرد. تصاویر ماهواره ای
دارای ساختار رستری میباشند و از همین روست که ارتباط بسیار نزدیکی با
GIS پیدا نموده است چراکه این تصاویر یا نتایج حاصل از تفسیر آنها می
توانند مستقیما واردGIS شوند .
حتماً نظر بدهید. ممنون.

 

لطفاً برای بهبود ویلاگ نظرات و پیشنهادات  و سوالات خود را در قسمت نظرهای وبلاگ یا ایمیل اینجانب ارائه دهید. متشکرم.